برآورد پارامترهای ژنتیکی مقاومت به ویروس موزائیک رگه ای گندم در چند رقم گندم نان

موزائیک رگه ای گندم بیماری جدی و خطرناک گندم زمستانه و بسیاری از گیاهان خانواده گراس هاست. توسعه ارقام مقاوم به ویروس موزائیک رگه ای گندم موثر ترین روش کنترل بیماری است. این مطالعه بر روی نسل f1 یک مجموعه تلاقی دی آلل گندم نان انجام شد. هیبرید های حاصل و والدین در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار کشت شدند. تجزیه داده ها به دو روش گریفینگ و هیمن صورت گرفت. تجزیه واریانس قابلیت های ترکیب پذیری به روش گریفینگ نشان داد که واریانس های gca و sca برای صفت مورد مطالعه بسیار معنی دار بودند، که این بیانگر اهمیت اثرات افزایشی و غیر افزایشی ژن در کنترل مقاومت به ویروس است. نسبت بین اجزای واریانس قابلیت ترکیب پذیری بزرگ بود، که بیانگر اهمیت بیشتر اثرات افزایشی ژن در کنترل مقاومت به ویروس موزائیک رگه ای گندم است، بنابراین عملکرد نتاج می تواند با توجه به اثرات gca به تنهایی پیش بینی شود. اثرات متقابل معنی دار نبودند که نشان دهنده این است که جهت تلاقی در فرآیند گرده افشانی مهم نبود. نتایج آنالیز واریانس به روش هیمن نیز ضمن مطابقت با نتایج بالا، نشان داد که علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت اثرات متقابل غیر آللی (اپیستازی) نیز در کنترل توارث مقاومت به ویروس دخیل هستند. قابلیت توارث عمومی 8/88%و قابلیت توارث خصوصی 5/54% بود. اثر افزایشی معنی دار ژن و قابلیت توارث خصوصی نسبتاً بالا نشان می دهد که بهبود صفت مقاومت به ویروس می تواند به وسیله انتخاب والدین برتر در نسل های در حال تفرق بدست آورده شود و کارایی انتخاب برای این صفت می تواند بالا باشد.